Sách - Dinh Dưỡng Quan Điểm Dịch Tễ Học

Giới thiệu Sách - Dinh Dưỡng Quan Điểm Dịch Tễ Học

Sách - Dinh Dưỡng Quan Điểm Dịch Tễ Học
Tác giả: Klaus Krickeberg, Nguyễn Thị Thanh Tâm, Trần Thị Diệp Hà
Nhà xuất bản: Y Học
Nhà phát hành: NXB Y Học
Năm xuất bản: 2019

Trong các trường đại học ở Việt Nam, mọi chương trình giới thiệu về Y tế công cộng cho sinh viên y khoa hoặc cho chuyên gia y tế công cộng tương lai đều bao gồm một khóa học về lĩnh vực “dinh dưỡng”. Tên của khóa học được gọi là “Dinh dưỡng và Vệ sinh thực phẩm” hoặc “Dinh dưỡng và An toàn vệ sinh thực phẩm”, và thường được dịch sang tiếng Anh là “Nutrition and Food Safety”. Khóa học như thế này có cấu trúc khá truyền thống, bắt đầu bằng việc liệt kê các thành phần dinh dưỡng của thực phẩm như nước, protein, lipid, cacbonhydrat và các vi chất dinh dưỡng khác. Nó phân tích các loại thực phẩm có nguồn gốc khác nhau bằng cách chỉ ra thành phần của chúng. Tiếp đó, nó mô tả những thành phần có thể gây hại của thực phẩm, cụ thể là các chất độc, vi sinh vật gây nhiễm khuẩn, và nghiên cứu các bệnh do thực phẩm gây ra. Cuối cùng, khóa học xem xét một số biện pháp phòng tránh những chất có hại như vậy; ở đây cơ sở tự nhiên sẽ là vệ sinh truyền thống.

Khóa học cổ điển kiểu này gặp phải một khó khăn cơ bản. Nó hiếm khi nghiên cứu tác động lâu dài của thực phẩm này hay thực phẩm khác, ví dụ như kết quả của việc hàng ngày, liên tục trong 10 năm, ăn một lượng lớn đồ ngọt. Sự thiếu sót này liên quan đến sự thật rằng người ta mới chỉ đi sâu nghiên cứu những chất có hại nêu trên, tức là các chất độc và vi sinh vật gây nhiễm khuẩn vì chúng tác động khá nhanh. Điều này lại ngụ ý rằng chỉ có một số ít bệnh do thực phẩm gây ra xuất hiện trong khóa học; ví dụ, sinh viên được học rất ít hoặc không học gì về đột quỵ hay ung thư từ quan điểm này.

Nhược điểm này của các khóa học truyền thống liên quan tới sự thiếu hụt của một quan điểm xác suất, hoặc ngẫu nhiên. Trong những khóa học này, chúng ta coi tác động có hại của một chất độc hay một vi sinh vật như một quá trình xác định. Ví dụ sự xuất hiện của vi khuẩn Salmonella trong một quả trứng là nguyên nhân nhiễm độc Salmonella của em bé tên là Khuê do ăn phải quả trứng đó. Quan điểm như thế này phải dựa trên cơ sở là con người. Tuy nhiên, sẽ không chắc chắn rằng Khuê sẽ bị ốm. Chỉ có một xác suất nhất định để điều này xảy ra, nó phụ thuộc vào quần thể nơi Khuê sinh sống mà chúng ta cho là hợp lý trong hoàn cảnh hiện tại. Do đó, chúng tôi thấy cần xem xét vấn đề từ góc độ dịch tễ học: Yếu tố "tiêu thụ trứng nhiễm salmonella" ảnh hưởng như thế nào đến sự phân phối ngộ độc Salmonella như một bệnh trong một quần thể nhất định ?

Chính quan điểm dịch tễ học này cũng cho phép chúng ta điều tra nghiên cứu ảnh hưởng của dinh dưỡng về lâu về dài. Với nó, tập hợp các bệnh đích trở nên rộng hơn rất nhiều, bao gồm, ví dụ, nhiều dạng khác nhau của ung thư, bệnh lý tim mạch, tiểu đường và các bệnh thoái hóa khác. Trên thực tế, như đã nói trong phần mô tả sơ lược về “Dịch tễ học dinh dưỡng” ở Chương 25, cuốn [1] của Tuyển tập sách này, “Đặc điểm của dịch tễ học dinh dưỡng là chế độ ăn của người ăn ảnh hưởng theo một cách nào đó, trực tiếp hoặc gián tiếp, đến hầu như tất cả các hậu quả sức khỏe. Các yếu tố môi trường cũng tác động đến rất nhiều loại bệnh tật khác nhau”. Giá trị thực tiễn của nó đối với sức khỏe của quần thể lớn hơn rất nhiều so với lĩnh vực truyền thống “dinh dưỡng và an toàn thực phẩm”.

Phần thảo luận vừa rồi dựa trên định nghĩa của chúng ta coi "dịch tễ học dinh dưỡng" như là khoa học nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố dinh dưỡng đến sự phân phối của sức khoẻ trong các quần thể con người. Thật không may, một số tác giả dùng thuật ngữ này theo nghĩa sử dụng các phương pháp dịch tễ học trong khoa học dinh dưỡng, vốn không hoàn toàn giống nhau.

Cần ghi nhớ là các nghiên cứu về dịch tễ học dinh dưỡng có thể liên quan đến những tác động có lợi cũng như có hại đối với sức khoẻ. Một thành phần nhất định trong thức ăn của chúng ta có thể làm giảm hoặc làm tăng nguy cơ bị thiếu hụt một vấn đề sức khoẻ nhất định.

Theo nghĩa đó, cuốn sách này là sự tiếp nối cho cuốn [3] về sức khỏe môi trường. Ở đó, chúng ta đã xem xét những yếu tố đến từ bên ngoài cơ thể con người. Ở đây, chúng ta tiếp tục nghiên cứu tác động của những yếu tố được đưa vào bên trong cơ thể thông qua đường miệng. Vì thế không có gì đáng ngạc nhiên khi hai cuốn sách này được xây dựng theo nhiều làn cấu trúc tương tự nhau. Tuy nhiên, ranh giới giữa hai lĩnh vực được định nghĩa theo cách thức truyền thống nhiều hơn là theo các quy tắc logic. Ví dụ, ngộ độc thực phẩm do Salmonella được coi là một phần của lĩnh vực "an toàn thực phẩm", trong khi hậu quả của việc ăn, uống phải dư lượng thuốc trừ sâu trong các bữa ăn bình thường được coi là một vấn đề của môi trường.

Hình ảnh sản phẩm

Giá WSM