Giới thiệu [ Sách ] Kinh Thánh: Cựu Ước ( Lm. Nguyễn Thế Thuấn )
KINH THÁNH – CỰU ƯỚC
Công ty phát hành: Omega+ Nhà xuất bản: Tôn Giáo Tác giả: Nhiều tác giả Dịch giả: Linh mục Giuse Nguyễn Thế Thuấn Số trang: 2388 Hình thức: Bìa cứng Năm xuất bản: 2023 Kích thước: 16x24cm
Kinh Thánh – Cựu Ước là loạt sách quan trọng nói về Giao ước cũ (Cựu Ước – Old Testament) giữa Thiên Chúa và dân Do Thái, trước thời Chúa Yêsu giáng sinh. Loạt sách Cựu Ước trong tay bạn đọc gồm 46 sách, chia thành 4 phần chính, gồm: Lề luật hay Ngũ Kinh (được người Do Thái gọi chung là “Torah”), gồm các sách: Khởi nguyên, Xuất hành, Lêvi, Dân số, Thứ luật. Năm quyển này kể lại liên tục lịch sử của dân Israel từ khởi thủy (Thiên Chúa sáng thế, tạo ra con người và vạn vật…), thiết lập giao ước với Noê, Abraham và các nhân vật Tổ phụ; xuyên suốt thời kỳ xuất hành rời khỏi Ai Cập đi về Đất Hứa, 40 năm lang thang trong sa mạc cho đến khi Môsê (tiên tri lớn nhất của dân Do Thái) chết, tức trước khi dân Do Thái qua được sông Yorđan để vào Đất Hứa. Nội dung quan trọng của phần này, ngoài lý giải về nguồn gốc vũ trụ, nguyên do hình thành Giao ước giữa Thiên Chúa và Do Thái dân được chọn, còn trình bày một cách hệ thống toàn bộ các lề luật/giáo lý quan trọng nền tảng của Do Thái giáo từ khởi thủy.
Sử và Truyện: gồm loạt sách Yôsua, Thẩm phán, Bà Rút, 2 sách Samuel, 2 sách các Vua, 2 sách Ký sự, sách Ezra, Nêhêmya, Tôbya, Yuđita, Esther và 2 sách Macabê. So với Ngũ Kinh, nhóm sách Sử và Truyện thuật lại tiến trình lịch sử của người Do Thái, cùng quá trình gìn giữ và duy trì Giao ước thiết lập giữa họ và Thiên Chúa kể từ khi Yôsua đưa dân Do Thái qua sông Yorđan, từng bước chinh phục Đất Hứa, đến thời kỳ Quân chủ thiết lập nhà nước Do Thái, thời kỳ phân chia thành hai vương quốc Yuđa và Israel rồi đến thời mất nước phải chịu cảnh lưu đày; kế đến là thời phục quốc và phục hưng đạo Do Thái, phục hưng Đền thờ ngay trên đất thánh Yêrusalem. Thi phú: gồm các sách Yob, Thánh vịnh, Cách ngôn, Giảng viên, Diệu ca, sách Khôn ngoan và Huấn ca. Nhóm sách này còn được coi như nhóm sách Khôn ngoan, trong đó, những bậc thức giả Do Thái thể hiện sự khôn ngoan của mình thông qua kinh nghiệm sống cá nhân và khả năng luận lý của mình (thậm chí có thể xem là bắt bẻ Thiên Chúa), họ chú tâm tới thân phận của cá nhân con người nhưng đặt dưới ánh sáng soi chiếu của tôn giáo Yavê (Thiên Chúa). So với nền khôn ngoan phương Đông nói chung, cái gọi là khôn ngoan của dân Do Thái đậm chất “sùng đạo”, đầy tính chất biện bạch, vừa thể hiện sự khéo léo, óc xoay xở nhưng đồng thời bộc lộ khía cạnh mánh lới. Chính điều này đã đặt các sách Khôn ngoan ở vào thế gần như đối lập với quan điểm của các Tiên tri.
Dẫu vậy, đặt nhóm sách Khôn ngoan trong đối sánh với các sách Tiên tri lại gần như thể hiện hai khía cạnh quan trọng trong đặc tính dân Do Thái: năng lực và sự thiên phú, kinh nghiệm sống sâu sắc và khả năng xoay xở của dân-được-chọn (sự Khôn ngoan), với đòi hỏi tuyệt đối cấp thiết với tồn vong của dân tộc Do Thái đó là gìn giữ lề luật của đạo Do Thái, thông qua việc tuân thủ Giao ước với Thiên Chúa trong bất kể hoàn cảnh sống nào (lời của các Tiên tri).
Nhóm sách Tiên tri: gồm các sách của tiên tri Ysaya, Yêrêmya, Êzêkiel và mười hai tiên tri khác. Trong tiếng Hipri (Hebrew), từ dùng để chỉ các tiên tri là Nabi (mà tiếng gốc có nghĩa là “gọi, loan báo”); theo đó, tiên tri là những người giữ trọng trách “người loan báo”, là sứ giả và là người đạo đạt “Lời” của Thiên Chúa.
Có lẽ vì vậy mà hình ảnh các Tiên tri Do Thái hiện lên thường đậm chất giảng thuyết, có thể bị coi là giáo điều, nhưng họ lại là phần tối quan trọng nếu muốn tìm hiểu về Giao ước giữa Thiên Chúa và dân-được-chọn. Qua các sách Tiên tri, người đọc sẽ một lần nữa được lược lại tiến trình lịch sử của dân Do Thái qua các thời kỳ, nhưng lần này là từ giác độ tinh thần của lịch sử Do Thái. Như vậy, qua 4 phần nội dung chủ đạo của Kinh Thánh – Cựu Ước, người đọc được cùng lúc tiếp xúc với lịch sử một dân tộc và tôn giáo ở cùng lúc nhiều khía cạnh: tiến trình hình thành và phát triển của một cộng đồng từ du mục đến cát cứ một vùng đất; hệ thống luật lệ và luật pháp; dân tộc tính; và cuối cùng là khía cạnh thần bí về nguồn gốc khởi thủy và Giao ước với Thiên Chúa độc nhất của dân tộc Do Thái/Do Thái giáo.